Gdybyśmy w ramach sondy ulicznej zadali przechodniom jakiekolwiek pytanie dotyczące Mrągowa – zapewne w większości odpowiedzi pojawiłby się jeden z największych, o ile nie największy w Europie Festiwal Country, który już od kilkudziesięciu lat stał się wizytówką i symbolem mazurskiego miasta położnego nad jeziorem Czos.

Być może w odpowiedziach znalazłyby się również inne festiwale, imprezy kabaretowe i sportowe – i nie byłby to błędny trop. Mrągowo, jak na niewielkie miasto, kojarzone jest powszechnie ze świetną rozrywką, szczególnie w sezonie wakacyjnym, wspaniałymi krajobrazami i wieloma możliwościami, jakie daje spragnionym aktywnego wypoczynku turystom.

Jednak każdy, kto się tu znajdzie, z pewnością doceni również warstwę architektoniczną miasta, która jest odzwierciedleniem jego bogatej i różnorodnej historii, w której nie zabrakło dramatycznych kart, znanych nazwisk, wielu kultur i religii.

Dzięki takiemu dziedzictwu, Mrągowo, które niegdyś nazywane było Sensburgiem, Ządzborkiem, a nawet Żądzborkiem, może dziś zaoferować wiele atrakcji swoim gościom, których przyciągną tu różne zainteresowania, pasje i motywacje.

Historia osady w Galindii

Jeśli interesuje Cię historia zwiedzanych miejsc, z pewnością nie zawiedziesz się przybywając do Mrągowa. Jak pokazały badania przeprowadzane w XXI w., historia osadnictwa na terenie zajmowanym przez dzisiejsze miasto, sięga tysięcy lat.

Dekadę temu podczas prac w centrum Mrągowa odnaleziono najstarsze ślady osadnictwa pochodzące nawet z III w. p.n.e. Od początku istnienia zorganizowanych form życia społecznego ważną rolę odgrywało tu jezioro Czos – zgodnie z podaniami (i z przeprowadzonymi badaniami naukowymi) to właśnie na wyspie znajdującej się na tym jeziorze stworzono pierwszą osadę.

Bardziej współczesna historia grodu znanego nam dziś jako Mrągowo sięga średniowiecza, a konkretnie pierwszej połowy XIV w., z tego czasu nie zachował się co prawda dokument lokacyjny, ale na to, że już wtedy Mrągowo było miastem wskazuje odnaleziona pieczęć miejska z datą 1348 r. Prawa miejskie zostały nadane miejscowości przez wielkiego mistrza krzyżackiego Konrada von Jungingena, a w roku 1444 przywilej lokacyjny miasta został odnowiony.

Miasto, z uwagi na swoje szczególne położenie (pośród jezior), miało specyficzną zabudowę, nie posiadało np. murów, ale jego naturalnym pasem obrony stały się wody okalających je akwenów.

Od początków istnienia gród rozwijał się dynamicznie, o czym świadczy rosnąca sukcesywnie liczba mieszkańców. Niestety, harmonijnemu postępowi „przeszkadzały” zarówno prowadzone na tym terenie walki zbrojne, jak i duże pożary oraz epidemie.

W wieku XIX mieszkało tu mniej niż 2 tysiące osób, do wybuchu II wojny światowej Mrągowo liczyło niespełna 10 tysięcy mieszkańców, pod względem ludnościowym (ale również gospodarczym) miasto rozwinęło się dynamicznie już po wojnie. Średnio liczba mieszkańców kształtuje się w zakresie dwudziestu kilku tysięcy.

Jest to więc miasto niewielkie, które obecnie posiada jednak infrastrukturę zapewniającą gościom komfortowe warunki do wypoczynku, zarówno w szczycie sezonu wakacyjnego, jak i poza nim.

Trudno się temu dziwić, jeśli spojrzy się na historię miasta, które już w roku 1900 posiadało np. sieć wodociągową, system kanalizacji i miejskie oświetlenie gazowe. Mrągowo było też dobrze skomunikowane z większymi ośrodkami, dzięki kolei.

Jeśli dziś zwrócisz uwagę na to, jak dobrze w mieście funkcjonują tereny służące rekreacji – będzie to również w dużym stopniu dziedzictwo polityki miejskiej prowadzonej na początku XX w. przez najbardziej zasłużonego dla miasta burmistrza, Hermana Jaenike, który dbał o wizerunek miejscowości, w tym o tereny zielone, które służyły mieszkańcom do aktywnego wypoczynku.

Na początku XIX stulecia w Mrągowie dział też pierwszy amfiteatr. Jak więc widać – tradycja urządzania dużych imprez plenerowych w mieście liczy sobie już naprawdę wiele lat – i jak wiemy – kontynuowana jest z wielkim powodzeniem. Mrągowo posiada dziś jeden z największych amfiteatrów w Polsce, który po przeprowadzonej modernizacji, zapewnia świetne warunki do zabawy i z czego miasto słynie na cały kraj.

Zanim jednak zwiedzimy to najpopularniejsze w Mrągowie miejsce, a być może zasiądziemy wśród publiczności, bawiąc się podczas kolejnego festiwalu czy też gali – zatrzymajmy się w kilku innych wyjątkowych miejscach, które na pewno podczas wizyty w polskiej stolicy country warto poznać.

Podążaj za… niedźwiedzią łapą!

Dajmy się poprowadzić… niedźwiedzicy, której łapa będzie drogowskazem podczas naszej wędrówki przez najciekawsze mrągowskie zakamarki – Szlakiem Turystycznym Poznaj Mrągowo. Łącznie trasa liczy kilkanaście kilometrów, które można przejść lub przejechać na rowerze.

Dlaczego niedźwiedzica, a raczej jej łapa? Uważny turysta z pewnością kojarzy jej wizerunek z herbu miasta. A znalazła się tam nie bez powodu, dając też nazwie niemieckiej nazwie miasta: Sensburg.

Słowo to pochodzi od „kosy”, którą według miejscowej legendy bronił się pewien mieszkaniec przed agresywną niedźwiedzicą. W walce tej zwierzę straciło łapę, jednak więcej nie podchodziło do miasta i nie zagrażało jego mieszkańcom.

Jeśli będziesz chciał odpocząć po wędrówce – udaj się na plac PCK, gdzie czeka na Ciebie ławeczka z niedźwiedzicą, która stała się jednym z najchętniej fotografowanych obiektów w Mrągowie. Możesz również bezpośrednio z niej – pozdrowić swoich znajomych na całym świecie. Jest to bowiem ł@weczka internetowa.

Śladami mrągowskiej historii…

Podobnie jak w większości europejskich miast, które mogą się pochwalić wielowiekową i ciekawą historią – wędrówkę warto rozpocząć od najstarszej części, czyli Starego Miasta. Nie inaczej jest w Mrągowie, którego historyczna część rozciąga się między wodami trzech jezior, tworząc niezwykły i interesujący dla turysty widok.

Samym centrum tej części miasta jest plac Michała Kajki, w którego bliskiej okolicy znajduje się m.in. zabytkowy ratusz, w którym obecnie znajduje się m.in. muzeum. W centrum Mrągowa możemy również zauważyć typową dla miasta zabudowę pochodzącą z przełomu XIX i XX w. (kamienice), w tym budynek apteki „Pod Orłem”, która jest jedną z najstarszych aptek w całym regionie, a także zabytkowe świątynie różnych wyznań, które są istniejącym do dziś świadectwem wielokulturowości miasta.

Ratusz w Mrągowie

Historia najważniejszego budynku miasta sięga XV stulecia. Pierwszy ratusz, niestety, nie zachował się do naszych czasów. Strawił go tragiczny pożar, pod koniec XVII w., kiedy to spłonęło wiele miejskich zabudowań. Co ciekawe – przez kolejny wiek ratusza nie odbudowano, plany te zrealizowano dopiero w pierwszej połowie XIX w., kiedy po kolejnym dramatycznym pożarze, postanowiono dokonać kompleksowych zmian w organizacji centralnej części miasta.

Nowy ratusz, którego powstanie zainicjował burmistrz Bogumił Drobnicki, oddano do użytku w roku 1825, co nie oznaczało końca problemów. Niedługo potem okazało się, że grunt, na którym stoi nie jest całkowicie stabilny.

Budynek został przebudowany w pierwszym dziesięcioleciu XX w. i w takim stanie zachował się do czasów nam współczesnych, przechodząc jeszcze jeden duży remont pod koniec XX w. To charakterystyczna budowla w stylu nawiązującym do klasycyzmu, dwupiętrowa, z poddaszem z wieżyczką i sygnaturką.

Ratusz warto podziwiać nie tylko z zewnątrz, w budynku znajduje się bowiem również Muzeum Ziemi Mrągowskiej. W placówce prezentowane są pamiątki związane z historią miasta. Znajdziemy tu zbiory etnograficzne, numizmatyczne, piśmiennicze, ale również archeologiczne – będące świadkami bogatej historii Mrągowa.

Wieża i punkt widokowy

To jeden z najbardziej charakterystycznych zabytków w Mrągowie, który z pewnością warto odwiedzić, m.in. dlatego, że z wysokości wieży można podziwiać panoramę na Mrągowo i  jego malownicze okolice.

Wieża Bismarcka góruje nad parkiem im. Sikorskiego. Zbudowano ją na Wzgórzu Jaenike. Liczy ponad dwadzieścia metrów wysokości. Podczas wchodzenia na znajdujący się u jej szczytu punkt widokowy możemy oglądać wystawy, które prezentują historię tego wyjątkowego budynku.

Wieżę zbudowano w pierwszych latach XX w. Obecnie ma status zabytku.

Mrągowskie świątynie – świadectwo wielokulturowości regionu

W Mrągowie możemy dziś odwiedzić zarówno kościoły katolickie, cerkiew prawosławną, jak i kościół ewangelicki. Świątynie te powstały dzięki żyjącym na przestrzeni wieków społecznościom, związanym z różnymi wyznaniami.

Dziś warto udać się przede wszystkim do kościoła św. Wojciecha, cerkwi prawosławnej (pierwotnie bożnicy żydowskiej) oraz do kościoła ewangelicko-augsburskiego.

Kościół św. Wojciecha

Świątynia mrągowskich katolików powstała dzięki staraniom Justyny Timnik, wdowie po burmistrzu miasta, która podarowała działkę pod budowę świątyni. Prace budowlane zakończono w 1860 r. Trzydzieści lat później kościół rozbudowano – powstały wówczas nawy boczne, dobudowano również wieżę. Kolejną rozbudowę świątynia przeszła kilka lat przed I wojną światową.

Kościół reprezentuje charakterystyczny dla regionu styl neogotycki. Zbudowany jest z czerwonej cegły. Dzięki temu szybko rozpoznamy go, goszcząc w Mrągowie, również dzięki wysokiej, sięgającej trzydziestego metra wieży.

Wewnątrz naszą uwagę przykują piękne witraże, ołtarze, ambona oraz organy. Wszystkie pochodzą z różnych okresów przebudowy świątyni, czyli z przełomu XIX i XX w.

Cerkiew prawosławna pw. Przemienienia Pańskiego

Historia tej budowli jest szczególna, ponieważ początkowo pełniła ona funkcje synagogi. Świątynię oddano do użytku pod koniec XIX w. Do roku 1939 była bożnicą. Padła ofiarą Niemców, którzy zdewastowali ją podczas II wojny światowej. Po wojnie została przebudowana i od tego czasu jest świątynią prawosławną.

Ceglany budynek do dziś zachował elementy charakterystyczne dla architektury świątyń judaistycznych. Po synagodze zostały m.in. witraże oraz wnęka nad portalem wejściowym, w której tradycyjnie przedstawiane są tablice Dekalogu.

W latach dziewięćdziesiątych XX w. dokonano kompleksowej renowacji i konsekracji świątyni. Niedługo później cerkiew została wpisana do rejestru zabytków.

Kościół ewangelicko-augsburski

Obecna świątynia pochodzi z XVIII w. i stanowi modelowy przykład budownictwa Prus Wschodnich. Historia sprawowania kultu w tym miejscu jest jednak o wiele dłuższa i sięga pierwszych lat XV w. Kościół był drewniany i jak wiele innych świątyń z tego okresu został zniszczony przez pożar.

Najstarszą część obecnego, murowanego kościoła stanowi prawdopodobnie wieża. W związku ze zwiększającą się liczbą wiernych, w następnych latach kościół rozbudowano. W stanie z początków XX w. zachował się do czasu wejścia do Mrągowa Armii Czerwonej… Po kościele pozostały jedynie zgliszcza.

Świątynię odbudowywano w latach 50. ubiegłego wieku.  W roku 1961 odbyło się tu pierwsze uroczyste nabożeństwo.

To tylko niektóre z miejsc, w których warto zatrzymać się choć na chwilę, nawet wtedy, gdy do Mrągowa przybyliśmy przede wszystkim dlatego, żeby się świetnie bawić podczas licznych organizowanych przez miasto imprez.